Jakie pytania znajdują się na liście kontrolnej i dlaczego?

Jakie pytania znajdują się na liście kontrolnej i dlaczego?

Dla wielu kobiet z niepełnosprawnościami, które szukają odpowiedniego gabinetu ginekologicznego, ważna może być informacja odnośnie spełniania ich potrzeb w kwestii dostosowań związanych z niepełnosprawnością.

To zadanie może brzmieć bardzo skomplikowanie, ale tak naprawdę jest to bardzo proste. Jeżeli jest kobieta z niepełnosprawnością ruchu, która porusza się na wózku i może mieć problem z samodzielnym przesiadanie się na wysoki fotel ginekologiczny, a chciałaby pójść do ginekologa samodzielnie, to bardzo ważną informacją będzie, czy fotel ginekologiczny w gabinecie jest obniżany. Dla kobiety z niepełnosprawnością wzroku bardzo ważne może być zapewnienie wyników w formie dostępnej dla programu odczytu ekranu. Bardzo dużo kobiet zgłasza nam także (i to niezależnie od niepełnosprawności), że ważne jest, aby personel był odpowiednio przeszkolony. Dlatego stworzyliśmy listę kontrolną, w której zawarte są najważniejsze dla kobiet z niepełnosprawnościami informacje odnośnie dostępności usług ginekologicznych. Odpowiadając na te pytania przekażę się informacje kobietom z niepełnosprawnościami, w jakim stopniu dany gabinet ginekologiczny jest dostępny dla każdej z nich.

Nie tylko  będzie można zapoznać się poniżej z pytaniami z naszej listy kontrolnej, ale także spróbujemy przybliżyć powód pojawienia się takiego pytania. Oprócz pytań takich jak: nazwa, godziny otwarcia, adres itd., co jest zrozumiałe, można znaleźć szczegółowe pytania odnośnie dostępności gabinetu lub ogólnie placówki.

Wejście do budynku bez potrzeby pokonywania progów i schodów

Nie trzeba chyba tłumaczyć szczegółowo, dlatego taki punkt znalazł się na liście. Osoby poruszające się na wózkach często nie będą w stanie pokonać samodzielnie schodów, wiele też może mieć problem z progami, szczególnie wyższymi niż 2 cm. Dlatego jest to jeden z podstawowych elementów, aby spełnić warunki dostępności dla kobiet z niepełnosprawnością ruchu. Też bardzo zwracamy uwagę na nachylenie terenu i możliwości samodzielnego wejścia do placówki. Jeżeli nawet zlikwiduje się schody, ale zrobi się bardzo duże nachylenie terenu, to wykluczy to często nie tylko osoby na wózkach, które chcą wejść samodzielnie, ale także może być to utrudnienie, dla osób chodzących o kulach lub po amputacji, szczególnie powyżej kolana, używającej protezy.

W co najmniej w jednym gabinecie jest obniżony fotel ginekologiczny

Dla wielu kobiet jest to niezbędny element wyposażenia każdego gabinetu ginekologicznego. Co może być zaskakujące, nie tylko wśród kobiet z niepełnosprawnością ruchu. Wystarczy, że kobieta jest niższa i już ma problem, żeby w komfortowy sposób dostać się na fotel.

Kobiety z niskorosłością, o kulach czy poruszające się na wózkach, mają zdecydowanie bardziej utrudnione dostanie się na fotel, dlatego im bardziej obniżany fotel, tym lepiej. Ważne też jest zwrócenie uwagi na odpowiedni rozstaw uchwytów na nogi, bo przy nawet bardzo niskim fotelu, uchwyty mogą uniemożliwić skorzystanie z fotela.

Co najmniej w jednym gabinecie jest przestrzeń manewrowa przy fotelu ginekologicznym i leżance (150 cm X 150 cm)

Jeżeli nie ma możliwości manewrowania, obrócenia się przy fotelu, to zdecydowanie ciężko może być przesiąść się kobiecie poruszającej się na wózku, szczególnie elektrycznym, ponieważ często są dużo szersze i dłuższe od wózków manualnych (aktywne lub ortopedyczne). Brak przestrzeni może spowodować, że najlepszy fotel będzie niedostępny.

Co najmniej w jednym gabinecie jest dostosowana toaleta

Jest to element, który najczęściej nie jest spełniony, choć czasem niewiele brakuje. Przed badaniem ginekologicznym, należy skorzystać z toalety i przygotować się, często rozebrać i podmyć, dlatego możliwość wykonania tych czynności także przez kobietę z niepełnosprawnością ruchu jest szalenie istotne. Aby toaleta była dostępna musi mieć odpowiednią przestrzeń (150×150) w kluczowych miejscach, drzwi szerokości 90 cm, dostosowaną muszlę, umywalkę i poręcze (w telegraficznym skrócie). Często w toaletach w gabinetach są też bidety. Niestety nie udało nam się jeszcze znaleźć bidetu dostosowanego do potrzeb kobiet z niepełnosprawnością ruchu… bardzo możliwe, że takie nie istnieją.

I tu przychodzi kolejny z elementów, które wpływają na dostępność, a wiążą się z bardzo małym kosztem…

W co najmniej jednym gabinecie są mokre chusteczki w toalecie

Co prawda nie jest to element niezbędny do zapewnienia zgodnie z naszą stroną, ale za to wpływa na  procentowy stopień zapewnienia dostępności. Nie zależnie jak wpływa na ocenę dostępności na naszej stronie — jest to element, który może bardzo pozytywnie płynąć na dalszy przebieg wizyty. Kobieta może czuć się lepiej, bardziej komfortowo i bardziej zaopiekowana.

Wejście do budynku przez drzwi automatyczne lub z możliwością skorzystania z przycisku, który otwiera drzwi lub wspomaga otwieranie drzwi

W przypadku osób z niepełnosprawnością ruchu często bardzo pomocne mogą być drzwi otwierane automatycznie lub za pomocą przycisku. Szczególnie jest to istotne w przypadku osób poruszających się na wózkach (przede wszystkim poruszające się na wózkach elektrycznych), o kulach, balkonikach. Dzięki temu bez potrzeby proszenia o pomoc lub czekania, aż ktoś będzie przechodził obok, można dostać się do placówki.

Wszystkie pomieszczenia, gdzie może znaleźć się pacjentka są dostępne bez potrzeby pokonywania progów i schodów

Osoby z niepełnosprawnościami mają prawo korzystać w przestrzeni na takich samych zasadach jak każda inna osoba. Oznacza to, że powinna mieć możliwość poruszania się samodzielnie, bez zbędnej pomocy. Zgodnie z art. 6 Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z dn. 19 lipca 2019 r. (Dz. U. 2019 poz. 1696),  minimalne wymagania służące zapewnieniu dostępności obejmują: w zakresie dostępności architektonicznej, zapewnienie wolnych od barier poziomych i pionowych przestrzeni komunikacyjnych budynków, instalację urządzeń lub zastosowanie środków technicznych i rozwiązań architektonicznych w budynku, które umożliwiają dostęp do wszystkich pomieszczeń, z wyłączeniem pomieszczeń technicznych, zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy,  zapewnienie możliwości ewakuacji lub ich uratowania w inny sposób.

Recepcja ma obniżony blat na wysokość 90 cm oraz na szerokości minimum 90 cm

W przypadku osób z niepełnosprawnością ruchu, szczególnie osób poruszających się na wózkach lub z niskorosłością, możliwość skorzystania z blatu recepcji maleje im jest on wyżej umiejscowiony. W momencie zapisywania się na wizytę lub odbioru wyników badań korzysta się z blatu, żeby położyć na nim dokumenty. Osoba z niepełnosprawnością ruchu może mieć problem z sięgnięciem na zbyt wysoki blat, dlatego przyjmowana maksymalna wysokość to 90 cm. Tak samo, aby mieć swobodę korzystania z blatu recepcji przyjmuje się, że szerokość obniżonego blatu powinna wynosić minimum 90 cm.

W placówce znajduje się co najmniej jedna waga, na której można usiąść

Aby przepisać lub podać odpowiednią dawkę leku często niezbędne jest podanie wagi pacjentki, ale niestety pacjentki z niepełnosprawnością ruchu nie mają możliwości ważenia się w warunkach dom owych i tak często, jak jest to możliwe w przypadku osób bez niepełnosprawności ruchu. W przypadku posiadania minimum jednej w placówce wagi, na której można usiąść pacjentki i pacjenci z niepełnosprawnością ruchu są mniej narażeni na podanie nieodpowiedniej dawki leki.

W co najmniej jednym gabinecie jest leżanka (najlepiej z regulacją wysokości)

Niektóre kobiety z niepełnosprawnością ruchu mogą mieć problem z badaniem na fotelu ginekologicznym. Może to wynikać z wielu czynników: spastyczności, wiotkości, braku udogodnień w postaci obniżanego fotela, braku podnośnika do przesadzania pacjentek. Może okazać się, że jedynym sposobem na przeprowadzenie badania, będzie zrobienie go na leżance. Regulacja wysokości jest istotna szczególnie w przypadku korzystania z niej przez kobiety ze znaczną niepełnosprawnością lub mniejszym napięciem mięśniowym.

W co najmniej jednym gabinecie są zapewnione stopnie lub podesty dla ułatwienia wejścia na fotel kobiety niskiego wzrostu

Większość foteli ginekologicznych ma w zestawie zapewnione podesty lub schodki, aby ułatwić wejście na fotel, jednak czasem takie podesty są zbyt niskie, a dla kobiety z niepełnosprawnością ruchu, szczególnie z niskorosłością mogą mieć problem z siadaniem na fotele, które są zbyt wysokie.

Możliwość skorzystania z podnośnika do przesadzania pacjentek z niepełnosprawnością ruchu

Kobiety z niepełnosprawnością ruchu mogą mieć duży problem z samodzielnym przesiadaniem się, a dla wielu będzie to niemożliwe. Nie każda kobieta chce przychodzić do ginekologa z drugą osobą, a personel medyczny nie może odmówić badania ginekologicznego. Wiele mówi się o badaniach profilaktycznych, ale w przypadku kobiet z niepełnosprawnościami, czasem zdarza się, że usłyszą, że nie ma takiej potrzeby lub odmawia się im badania, ponieważ “ja nie będę pani dźwigać”. Dbając nie tylko o komfort pacjentki, ale także personelu placówki, wskazane jest zapewnienie podnośnika do przesadzania pacjentek. Wtedy bez wysiłku fizycznego nawet jedna osoba jest w stanie w kilka minut przesadzić pacjentkę z wózka na fotel.

Możliwość skorzystania z fartuszka do okrycia

Dla zwiększenia komfortu pacjentki z niepełnosprawnością wskazane jest zapewnienie fartuszka lub spódniczki do okrycia. Szczególnie istotne jest to w przypadku przenoszenia pacjentki za pomocą podnośnika lub wspierania przy przesiadaniu się.

Zapewniona jest asysta przy przesiadaniu się, rozbieraniu, prowadzenie na życzenie pacjentki

Dla pacjentki z niepełnosprawnością ruchu bardzo ważne może być udzielenie wsparcia przez personel medyczny przy przebieraniu się, przesiadaniu, ewentualnie poruszaniu się po placówce. Przypadku kobiet Z niepełnosprawnością wzroku, jeżeli pierwszy raz znajdują się w placówce bardzo trudne może być odnalezienie konkretnych pomieszczeń, budynków. Wtedy odpowiednim wsparciem, oczywiście na życzenie pacjentki, jest poprowadzenie do odpowiedniego miejsca. Bardzo ważne jest, że to kobieta z niepełnosprawnością decyduje, czy potrzebuje pomocy i w jaki sposób tej pomocy udzielić.

Wejście do placówki jest odpowiednio oświetlone i oznaczone kontrastowo

Przypadku zapewnienia odpowiedniego oświetlenia i oznakowania kontrastowego wejścia do placówki dużo łatwiej jest odnaleźć je  osobom słabowidzących, ale tak naprawdę jest to bardzo pomocne dla wszystkich. Należy zapewnić także oznaczenia kontrastowe na ścianach, drzwiach szklanych oraz na schodach.

 

Możliwość odbioru wyników w formie dostępnej dla programów odczytu ekranu

Osoby z niepełnosprawnością wzroku powinny mieć możliwość odbioru wyników formie dostępnej dla nich, na przykład formacie dostępnym dla programu odczytu ekranu. Za pisanie czegoś przez lekarzy na kartce lub wydrukowanie dokumentów z komputera dla kobiet niewidomych często nie będzie rozwiązaniem. Nie należy wychodzić z założenia, że kobieta z niepełnosprawnością wzroku na pewno ma bliską osobę, która może przeczytać, co jest napisane na kartce. Każdy i każda z nas ma prawo do zachowania w tajemnicy swojego stanu zdrowia, więc kobieta z niepełnosprawnością musi także otrzymać wyniki badań w taki sposób, aby nie musiała prosić kogoś o odczytanie ich. Oczywiście, w przypadku wyników badań przedstawionych w formie graficznej, należałoby do nich dodać opis, który z obrazuje to, co zostało zaprezentowane.

Dostępny jest tłumacz polskiego języka migowego (np. online)

Kobieta z niepełnosprawnością słuchu posługująca się polskim językiem migowym (PJM) ma prawo do skorzystania z tłumacza PJM zapewnionego przez placówkę zgodnie z Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się. Często stosowaną formą zapewnienia tłumacza języka migowego jest tłumacz online. Wtedy należy także umożliwić korzystanie z takiego tłumacza na każdym etapie wizyty, np. w recepcji, w gabinecie. Szczególnie jest to istotne w przypadku kobiet Głuchych, które urodziło się osobami niesłyszącymi. Dla tej grupy osób podstawowym językiem jest język migowy, a język polski jest językiem obcym, co oznacza, że można znać go na różnym poziomie. Bardzo ważne, aby pacjentka otrzymała informację od lekarza w zrozumiały dla siebie sposób. Nie zawsze korzystanie z kartki i długopisu jest rozwiązaniem, nie każda osoba z niepełnosprawnością słuchu czyta z ruchu warg, dlatego należy zapewniać tłumacza polskiego języka migowego.

Dostępna jest pętla indukcyjna w recepcji i co najmniej w jednym gabinecie

Urządzenie wspomagające słyszenie dla osób korzystających z aparatów słuchowych i implantów ślimakowych. Dzięki możliwości korzystania z pętli indukcyjnej osoby słabosłyszące mogą odbierać czysty dźwięk z pominięciem szumów. Takie urządzenie powinno być zainstalowane na stałe na recepcji oraz w co najmniej jednym gabinecie. Jest możliwość zastosowania także innych urządzeń tego temu, jak np. system FM.

Możliwość umówienia się przez mail lub SMS

Kobiety z niepełnosprawnością słuchu mogą mieć bardzo duży problem z rozmawianiem przez telefon. Dla wielu jest to wręcz niemożliwe. Dlatego należy zapewnić im możliwość zapisania się przez internet np. mail lub przez sms. Niestety wiele kobiet zgłasza, że są „zmuszane” do tego, aby prosić koleżanki, matki, siostry lub inne osoby w ich otoczeniu, aby zapisała je do ginekologa. Wszystkie kobiety prawo do tego, aby nie informować swojego otoczenia o tym, że wybierają się do lekarza. Dzięki zapewnieniu zapisów w inny sposób niż telefonicznie posiada się także potwierdzenie umówienia wizyty.

Strona internetowa placówki zgodna z WCAG 2.1

Zgodnie z Ustawą z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych,  strony internetowe także podmiotów leczniczych muszą być zgodne ze standardem WCAG 2.1. Dla wielu osób z niepełnosprawnościami brak dostępności strony internetowej wiążą się z brakiem możliwości skorzystania z tej strony.

Na stronie internetowej informacje są przekazywane prostym językiem

Treść na stronie internetowej placówki powinna być napisana prostym językiem. Oczywiście, część opisów będzie typowo medycznych, ale informacje zawarte na stronie, poza nazwami różnych badań, działów medycyny, mogą być opisane w prosty i zrozumiały sposób.

Na stronie internetowej znajdują się informacje dotyczące dostępności

Zawarcie na swojej stronie internetowej informacje na temat dostępności architektonicznej, cyfrowej lub proceduralnej nie tylko jest wymagane zgodnie z prawem, ale przede wszystkim jest ogromnym wsparciem dla osób z niepełnosprawnościami, które chcą wybrać się do lekarza. Informacja to podstawa, dlatego bardzo ważne jest, aby na stronach były informacje dotyczące tego, co jest dostępne, a nad czym jeszcze instytucja pracuje, aby dostosować. Co powinna zawierać deklaracja dostępności jest opisane w Ustawie z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.

Na stronie internetowej znajdują się opisy gdzie znajdują się jakie budynki, pomieszczenia (szczególnie w piętrowych budynkach lub szpitalach)

Informacje odnośnie tego, gdzie znajdują się jakie budynki, pomieszczenia, są przydatne nie tylko dla osób z niepełnosprawnościami, ale dla wszystkich. W przypadku szpitali lub dużych przychodni, gdzie ciężko się odnaleźć, umieszczenie takiej informacji na stronie internetowej może spowodować, że będzie łatwiej się poruszać po placówce, a pacjenci i pacjentki będą chętniej odwiedzać dane miejsce. Czasem też niektóre osoby z niepełnosprawnościami potrzebują więcej czasu na to, aby się przygotować do wizyty, np. przez sprawdzenie, gdzie znajduje się gabinet lub dany budynek. Dla osób ze spektrum autyzmu lub z niepełnosprawnością intelektualną będzie to bardzo pomocne. Zgodnie z Ustawą o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z dn. 19 lipca 2019 r. (Dz. U. 2019 poz. 1696), minimalne wymagania służące zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami obejmują m.in. zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy.

Personel medyczny został odpowiednio przeszkolony z zakresu wsparcia kobiet z niepełnosprawnościami i dostępności usług ginekologicznych

Odpowiednio przeszkolony personel jest najważniejszym elementem korzystania z usług ginekologicznych przez kobiety z niepełnosprawnościami. Oprócz wiedzy medycznej, zapewniania dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, empatii, należy mieć po prostu świadomość. Ponieważ na żadnym etapie edukacji nie ma podawanych informacji np. na temat savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnościami, jak wspierać osoby z niepełnosprawnościami, jakie mają potrzeby, większość ludzi po prostu nie ma tej wiedzy, nie ma świadomości. Dlatego zdecydowanie personel medyczny powinien przejść odpowiednie szkolenia, dzięki czemu uniknie się nieprzyjemnych dla obu stron sytuacji.

Zapewniono co najmniej 4% odpowiednio oznakowanych miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnością

Zgodnie z Ustawą z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, należy zapewnić 4% miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami przy minimum 100 wszystkich miejscach parkingowych. Dodatkowo przychodnie i szpitale to są miejsca, w których bardzo często możemy spotkać osobę z jakąś niepełnosprawnością (niekoniecznie widoczną), dlatego zachęcam do wyznaczania minimum 4% miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami przy placówkach opieki zdrowotnej.

Na stronie internetowej znajduje się informacja o miejscach parkingowych dla osób z niepełnosprawnością

Jednym z bardzo ważnych elementów opisów dostępności na stronie internetowej jest podanie informacji gdzie znajdują się miejsca Parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki temu osoby, które są kierowcami, ale także pasażerami lub pasażerkami będą w stanie sprawdzić drogę dojścia do budynku. Dla osób z niepełnosprawnością ruchu często jest to bardzo istotne.

Możliwość odbioru wyników za pośrednictwem poczty elektronicznej lub strony internetowej

Za pośrednictwem poczty elektronicznej lub strony internetowej łatwiej jest zapewnić wyniki w formie dostępnej dla programów odczytu ekranu, z których bardzo często korzystają osoby z niepełnosprawnością wzroku. W obecnych czasach zdecydowanie łatwiej jest wykorzystywać możliwości online niż zapewniać potrzebę odbioru wyników osobiście. Dodatkowo dla kobiet z niepełnosprawnością może wiązać się to z dodatkowymi kosztami, potrzebą zapewnienia sobie wsparcia, specjalistycznego transportu i dotarcie do placówki może stanowić większy problem.

W pobliżu wejścia znajduje się recepcja lub punkt informacji

Dla wszystkich zdecydowanie pomocnym jest łatwe odnalezienie recepcji lub punktu informacji. Przypadku kobiet z niepełnosprawnością wzroku może być to szczególnie istotne, ponieważ po wejściu do budynku, jeżeli nie będą wiedziały gdzie się kierować, a osoba z recepcji je zauważy, żeby podejść lub zawołać. W związku z tym recepcja powinna znajdować się blisko wejścia.

W placówce dostosowania do potrzeb kobiet z niepełnosprawnościami są oznaczone odpowiednimi piktogramami (np. tłumacz PJM, pętla indukcyjna, dostosowana toaleta)

Bardzo ważne jest, aby oznaczać odpowiednie udogodnienia, które pojawiają się w placówce. Zdarza się, że np. jest zapewniana pętla indukcyjna w recepcji, ale nikt jej nie oznaczył odpowiednim piktogramem i w związku z tym nikt z niej nie korzysta. Aparaty słuchowe mogą być tak skonstruowane, że trzeba przełączyć je na tryb cewki indukcyjnej i będzie możliwe to do zrobienia tylko wtedy kiedy osoba z niepełnosprawnością słuchu będzie wiedziała, że taka pętla w danym miejscu jest. Tak samo jest w przypadku zapewniania tłumacza polskiego języka migowego online. Jeżeli nikt nie wie, że taka usługa jest, to nikt nie będzie z niej korzystał, a zawsze wiąże się to z kosztami (zazwyczaj tłumacz online jest na zasadzie abonamentu płaconego za co miesiąc niezależnie od tego, czy ktoś korzysta z niego, czy nie).

Informacja o zapewnieniu dostępności dostosowania obiektu została podana do publicznej wiadomości jest łatwa w odnalezieniu

Zdecydowanie ważne jest, aby nie ukrywać informacji na temat dostępności. Nie chodzi o zatajanie, ale o po prostu niepodawanie do publicznej wiadomości takich danych. W dobie mediów społecznościowych lub na stronie internetowej bardzo łatwo jest podać informacje, że dana placówka jest dostępna lub w odpowiedni sposób dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami będą wiedziały, że mogą w danej placówce pójść do lekarza.

Zwiększony czas wizyty dla pacjentki z niepełnosprawnością

Często kobiety z niepełnosprawnościami zwracają uwagę na to, że niektóre czynności mogą zajmować im więcej czasu. Nie tylko chodzi o to, aby ich wizyta po prostu trwała dłużej, chodzi także o komfort personelu, aby nie czuli presję czasu, ponieważ mają np. 15 min na przyjęcie jednej pacjentki. Kobiety z niepełnosprawnościami są świadome tego, że niektóre czynności mogą być dla nich bardziej problematyczne,  mogą potrzebować dokładnego wytłumaczenia, powtórzenia kilka razy, skorzystania z tłumacza PJM, skorzystania z podnośnika itd., a Nie można dopuścić do tego, aby były pospieszane w czasie wizyty.

Możliwość wejścia z psem asystującym

Zgodnie z Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych osobą z niepełnosprawnościami mają prawo do obiektów m.in. opieki zdrowotnej z psem asystującym. Niewpuszczenie osoby z niepełnosprawnością z psem asystującym jest niezgodne z prawem. W stawie można przeczytać także, że warunkiem skorzystania z uprawnienia jest wyposażenie psa asystującego w uprząż oraz posiadanie przez osobę z niepełnosprawnością certyfikatu potwierdzającego status psa asystującego i zaświadczenia o wykonaniu wymaganych szczepień weterynaryjnych. Z uprawnienia może korzystać także trener psa szkolonego na psa asystującego na podstawie zaświadczenia wydanego przez podmiot prowadzący szkolenie psów asystujących. Osoba z niepełnosprawnością nie jest zobowiązana do zakładania psu asystującemu kagańca oraz prowadzenia go na smyczy. Status psa asystującego potwierdza certyfikat wydawany po odbyciu odpowiedniego szkolenia, a osoba z niepełnosprawnością ma obowiązek pokazać go w przypadku braku pewności odnośnie statutu psa, na życzenie personelu.

Dodatkowe udogodnienia i dodatkowe procedury

Zależności od specyfiki danej placówki lub różnego rodzaju udogodnień, przewidywane są możliwości dodatkowych udogodnień lub dodatkowych procedur przyjmowaniu pacjentek z niepełnosprawnościami, np.: specjalny sposób zapisów pod indywidualnym numerem telefonu lub adresem mailowym, przyjmowanie pacjentek z niepełnosprawnością ruchu tylko w części placówki ze względu na brak  udogodnień (np. odpowiedni fotel) dla osób z niepełnosprawnością ruchu w pozostałych gabinetach, pytanie o potrzeby w związku z niepełnosprawnością w czasie przyjmowania zapisów na wizytę.